Η Εαρινή Ισημερία 2020 στη φύση: 1 έως 275.469 κουκίδες-covid επί χάρτου!

Από παράδοση το Γεωδρόμιο θεωρεί ότι η 21η Μαρτίου είναι μία από τις τέσσερις υπέροχες και σημαδιακές ημέρες στην ετήσια παγκόσμια ζωή του πλανήτη μας, σίγουρα η πιο αγαπημένη! Στο παρελθόν του 24ώρου της, οι νύχτες είναι μεγαλύτερες από τις μέρες, στο παρόν της, τείνουν η μέρα και η νύχτα να έχουν την ίδια διάρκεια, ενώ στο μέλλον αρχίζουν οι μέρες να είναι μεγαλύτερες από τις νύχτες. Η 21η Μαρτίου, εκτός από Εαρινή Ισημερία, είναι ταυτόχρονα Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, του Ρατσισμού, της Δασοπονίας και ειδικά στην Ιαπωνία είναι εθνική γιορτή, μια μέρα επικοινωνίας με τη φύση και έκφρασης στοργής για όλα τα ζωντανά όντα, η πρώτη μέρα της άνοιξης, που είναι και πρωτοχρονιά για το πέρσικο ημερολόγιο (Διαπολιστισμικό Εορτολόγιο).

Κινούμενοι συνήθως καθημερινά με μεγάλες ταχύτητες από και προς την κατοικία μας αφήνουμε έξω από τις χωρικές αναζητήσεις μας, τοποθεσίες που εφάπτονται σχεδόν της κατοικίας μας. Τι καλύτερος λοιπόν τρόπος να γιορτάσουμε αυτή τη σπουδαία μέρα με απολύτως τοπικές δραστηριότητες, στο πλαίσιο της σημερινής πλέον παγκόσμιας πανδημίας του κορονοϊού όπου όλες οι υπερ-τοπικές δράσεις έχουν απαγορευθεί…

Σχεδόν δίπλα από την τοποθεσία συγγραφής αυτού του άρθρου, βρίσκεται ο Λόφος της Φιλοθέης και το Άλσος Βεΐκου ή Πάρκο Γαλατσίου. Τρεις, μέχρι πριν την ημέρα αυτή, ήταν οι γνωστές χωρικές αποτυπώσεις αυτού του πάρκου που απλωνόταν νότια, με κέντρο πάντα το καθημερινό σημείο αναχωρήσεων και αφίξεων της τοποθεσίας αυτής:

• 1η αποτύπωση, ο google χάρτης ο οποίος και χρησιμοποιείται συχνότατα με προορισμό κάποιες άγνωστες τοποθεσίες,
• 2η αποτύπωση οι περιφερειακοί δρόμοι γύρω από το πάρκο στους οποίους κινούμαστε κυρίως με το αυτοκίνητο, και
• 3η αποτύπωση, η χωρική φυσική έκθεση στην περιοχή με κάποιες μικρές βιαστικές βόλτες, μόνο προς την ανατολική περιφερειακή πλευρά του πάρκου.

Η είσοδος στο πάρκο, μόλις σε απόσταση 300 μέτρων και 3 περίπου λεπτών από το σημείο αφετηρίας μας, επεφύλασσε άμεσες εκπλήξεις, καταπράσινα μικρά μονοπάτια, κεκλιμένες πλαγιές, σημεία πανοραμικής θέας του λεκανοπεδίου, ελικοειδείς χωμάτινους δρόμους, εντυπωσιακή πευκο-βλάστηση, νεαρά δέντρα σε καμένες περιοχές, ανθισμένη χαμηλή βλάστηση, ανοιξιάτικες μυρωδιές, χελωνάκια, μέλισσες, και πολλά-πολλά άλλα… Μόνο τρεχούμενο νερό δεν υπήρχε! ΜΙΑ ΝΕΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΧΩΡΟ-ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ  προσδιορίστηκε, σε χρόνο μίας ώρας και διανυθείσα απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων (με αργό ρυθμό και πολλές φωτογραφίσεις)…

Μία όμως εξερεύνηση χωρίς γενικότερες μετρήσεις δεν μπορεί να δώσει και τις κατάλληλες προεκτάσεις στο εγχείρημα. Τελικά η περιοχή είχε μία περίπου έκταση 250 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων όπως απεικονίζεται στην προηγούμενη εικόνα και ουσιαστικά καλύπτει το 1/4 της συνολικής περιοχής που απεικονίζεται στον παρακάτω χάρτη. Οι πρόχειροι υπολογισμοί στο google map προσδιορίζουν τη συνολική έκταση σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο 1 km² (το οποίο δεν είναι παρά ένα τετράγωνο με πλευρά ενός χιλιομέτρου, που με κανονικό ρυθμό μπορεί να διανυθεί σε περίπου μία ώρα). Για να μπορέσει κάποιος να το διανύσει περιμετρικά, θα πρέπει να διατρέξει τουλάχιστον 6,5 χιλιόμετρα (όπως φαίνεται στον χάρτη, και συνιστά πλέον έναν επόμενο στόχο).

Πάντα τελικά υπάρχουν ΘΗΣΑΥΡΟΙ γύρω μας που δεν έχουμε ανακαλύψει μέσα στο συνεχές κυνήγι του χρόνου, όπου φαίνεται ότι ο παρακείμενος χώρος μας έρχεται σε μία δεύτερη μοίρα. Το τέλος όμως, στην αναπάντεχη αυτή πεζοπορική εξερεύνηση, επεφύλαξε και μία μικρή έκπληξη. Μία πεταλούδα βρέθηκε γαντζωμένη στα ρούχα μας, ακολουθώντας την πορεία αυτή μέχρι το χώρο της επιστροφής! Το γνωστό «φαινόμενο της πεταλούδας» από τον Αμαζόνιο στην Κίνα, φαίνεται να έστειλε το εντυπωσιακό του μήνυμα, 8.000 χιλιόμετρα από το Ουχάν-Hubei της Κίνας (με έκταση περίπου 8.500 km²) στο Πάρκο Γαλατσίου…

Γιάννης Κωτσάνης, 21 Μαρτίου 2020

 ΥΓ 1: Κουκίδα ενός σημείου για δήλωση με 1 κλικ μόνο (ΝΑΙ/ΟΧΙ/ΔΕΝ-ΓΝΩΡΙΖΩ) αν έχετε παρουσιάσει συμπτώματα του ιού COVID-19…

ΥΓ 2: Προσομοιώσεις της εκθετικής αύξησης του COVID-19…

ΥΓ 3: Κουκίδες 275.469 σημείων με τα επιβεβαιωμένα παγκοσμίως κρούσματα του COVID-19, στις 21 Μαρτίου 2020, και οι καμπύλες ανεβαίνουν εκθετικά και απειλητικά…

Από τον τόπο μου στον Βόρειο Πόλο…

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας λίγο «πάνω» από τον τόπο μας (ζηλεύοντας την πανέμορφη ιστορία του «Αστρολάβου»),  το σχολείο μας, στις συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες (λ, φ), εξερευνώντας την περιοχή μας, προς όλες τις κατευθύνσεις. Συνεχίζουμε με μία εικονική περιήγηση στην Ακρόπολη και στη συνέχεια αρχίζουμε μια εξερεύνηση στα μεγαλύτερα βουνά, τα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας. Αλλάζουμε συνεχώς “οπτικές”, από τον γεωμορφολογικό και πολιτικό, στον χάρτη θερμοκρασιών και υδατοπτώσεων. Ένα όμως διάλειμμα παιχνιδιού χρειάζεται! Τι είναι καμουφλαρισμένο στις τοποθεσίες από τις οποίες περνάμε;  Συνεχίζουμε, χαράζοντας μιαν “οριζόντια” διαδρομή, από τα δυτικά στα ανατολικά, για να μελετήσουμε πώς μεταβάλλεται το υψόμετρο στο κέντρο της Ελλάδας… Συνεχίζουμε πια στη θάλασσα, προς τα βόρεια, μελετώντας τη ζωή των ανθρώπων στα νησιά, περνάμε από το Βόσπορο και φτάνουμε στη Μαύρη Θάλασσα… Εδώ με το ποταμόπλοιό μας, «ανηφορίζουμε» στον Δούναβη και τις πρωτεύουσες που διασχίζει, και μέσα από ένα τεχνητό κανάλι, «κατηφορίζουμε» στο Ρήνο, φτάνοντας στο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, το Ρότερνταμ. Συνεχίζουμε στα παγωμένα νερά της Βόρειας Θάλασσας, με προορισμό ακριβώς το σημείο [0 – 90º], δηλαδή πάνω στον Βόρειο Πόλο… Θα συνεχίσουμε προς το νότο, αλλά πρώτα με μία «παράκαμψη»! Αρχίζουμε σιγά σιγά να «κερδίζουμε» ύψος, πραγματοποιώντας κάποιες μετρήσεις συστατικών της ατμόσφαιρας, και στη συνέχεια, κάνουμε το πρώτο μας βήμα στη Σελήνη για να νιώσουμε πιο ανάλαφροι. Συνειδητοποιούμε πλέον ότι δεν είμαστε μόνο εμείς που ταξιδεύουμε, αλλά και η ίδια η Γη μας… Επιστρέφουμε και συνεχίζουμε προς τον Νότο…

Η ισημερία της… κλιματικής αλλαγής;

Απολύτως συνεπής στο ταξίδι της, η Γη μας ξαναπερνάει και πάλι από το σημείο της «ΦΙ», διαμηνύοντάς μας την επίσημη αρχή του Φθινοπώρου, όπως το περιγράφει και ο Διονύσης Σιμόπουλος (Διευθυντής του Πλανητάριου)…

Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος συνεχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, και στις 23 Σεπτεμβρίου φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, οπότε, όπως και στο εαρινό ισημερινό σημείο, έχουμε ίση μέρα και νύχτα:  ισημερία.  Αλλά η κάθοδος του Ήλιου συνεχίζεται, μέχρις ότου, στις 22 Δεκεμβρίου, φτάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του που ονομάζεται χειμερινό τροπικό σημείο, ή απλά χειμερινή τροπή ή χειμερινό ηλιοστάσιο.

Και πολύ γλαφυρά, συνεχίζει με τις γιορτές που σχετίζονται με την αλλαγή των εποχών, χιλιάδες χρόνια πριν, τις οποίες εμείς, στο αστικό μας περιβάλλον, έχουμε πλέον προ πολλού ξεχάσει, και ίσα-ίσα θυμόμαστε τις 4 σημαντικές αυτές ημέρες στην αλλαγή των εποχών, που πολύ συχνά συνιστούν και σημαντικές Παγκόσμιες Μέρες…

Όμως η Google με τα «κινούμενα» Doodles που σκαρώνει, γιορτάζει με το δικό της τρόπο αυτές της μέρες…

• First Day of Autumn 2014
• First Day of Summer 2013
• First Day of Spring 2014
• First Day of Winter 2013

Την ημέρα αυτή όμως σε πολυάριθμα σημεία του πλανήτη μας, ατομικά ή ομαδικά, από τα εργαστήρια ή από τους δρόμους, λίγοι ή εκατομμύρια άνθρωποι, μιλάνε ή διαδηλώνουν για την Παγκόσμια Καταστροφή της Φύσης και τον εφιάλτη της Κλιματικής Αλλαγής!

Πριν 2 μέρες, στις 21 Σεπτεμβρίου, σε μια από τις σπουδαιότερες κινητοποιήσεις και ψηφοφορίες που έγιναν ποτέ για το Κλίμα της Γης, πολίτες και κινήματα από όλον τον κόσμο συναντήθηκαν στους δρόμους του πλανήτη, και στη συνέχεια να παρουσιάσουν σε ένα 15λεπτο που τους έχει παραχωρηθεί , υπό την σκέπη του Avaaz, στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα (23 Σεπτεμβρίου 2014, Νέα Υόρκη), τη «φωνή τους»…

Από ολόκληρα νησιά πλαστικών σκουπιδιών που στροβιλίζονται στις θάλασσες του Ειρηνικού ωκεανού μέχρι τα «διαστημικά σκουπίδια» που αποτελούνται από ολόκληρα τμήματα ή συντρίμμια δορυφόρων, πυραύλων και σκαφών που αυξάνονται συνεχώς περικυκλώνοντας τη Γη και την εξόρυξη του θαλάσσιου βυθού για την ανεύρεση πολύτιμων μετάλων, την εξαφάνιση ολόκληρων βουνοκορφών για την αφαίρεση του άνθρακα , την καταστροφή των ποταμών και την εξαφάνιση των βιότοπων της άγριας ζωής, η παγκόσμια καταστροφή των οικοσυστημάτων τείνει να εξαφανίσει την ίδια τη ζωή.

Η Guardian μοιράζεται μαζί μας τις εικόνες αυτές ως Ten worst ‘ecocides’, κάνοντας και μια αναφορά σε μια πρωτοβουλία για να αναγνωριστεί η Οικοκτονία, δηλαδή η μαζική καταστροφή των οικοσυστημάτων ( End Ecocide on Earth), ως Έγκλημα κατά της Ειρήνης και της Ανθρωπότητας.

Εκατομμύρια κομμάτια τροχιακών συντριμμιών έχουν φτάσει σε ένα κρίσιμο επίπεδο. Μια εικόνα του υπολογιστή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος δείχνει κατά προσέγγιση 12.000 τεμάχια σε τροχιά γύρω από τη Γη (μια… χωματερή που πνίγει τη Γη)!

 Ειρήνη Σπυράτου, 23 Σεπτεμβρίου 2014

Στην ανατολή της «ροδοδάκτυλης» Σελήνης και τη δύση του «ανέσπερου» Ήλιου…

Πόσο τυχερό μπορεί κανείς να θεωρήσει τον εαυτό του όταν, χωρίς να το έχει προσχεδιάσει, βρεθεί την κατάλληλη χρονική στιγμή στην κατάλληλη τοποθεσία, και αντικρίσει μια υπέροχη εικόνα, για την οποία συζητούσε, λίγες ώρες πριν, στην αίθουσα ενός συνεδρίου;

Πατέρας και κόρη, πάνω στη θορυβώδη 28χρονη μοτοσυκλέτα τους, μόλις είχαν ξεκινήσει από τον παραλιακό δρόμο των Αγκαθωπών (την υπέροχη παραλία της Σύρου κοντά στην Ποσειδωνία), απολαμβάνοντας πλήρως, με τις πέντε αισθήσεις τους σε αρμονία, τον μαγευτικό αυτό τόπο…

Ήταν 20.38 ακριβώς, στις 22 Ιουνίου, ημερομηνία που έχει ένα σημαντικό χαρακτηριστικό: η διάρκεια της ημέρας της είναι ελάχιστα πιο μικρή από την προηγούμενή της, που είναι η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Και κάθε επόμενη μέρα, θα εξακολουθεί να μικραίνει, παραμένοντας όμως πάντα μεγαλύτερη από τη νύχτα, μέχρι να φτάσουμε στις 21 Σεπτεμβρίου (τη δεύτερη από τις  4 σημαντικές μέρες του χρόνου, στην αέναη πορεία της Γης μας)!

Ακριβώς, εκείνη λοιπόν τη στιγμή, ένα υπέροχο θέαμα απλώθηκε μπροστά μας: στη δύση, ο Ήλιος πλημμύριζε με τους απίστευτους χρωματικούς συνδυασμούς του όλη τη θαλάσσια περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, στην ανατολή, λίγο πάνω από το εκκλησάκι μιας χαμηλής κορυφογραμμής του νησιού, μια σχεδόν ολοστρόγγυλη τεράστια φωτεινή Σελήνη, ξεκινούσε το ορατό σε μας ταξίδι της, στη σχεδόν μικρότερη σε διάρκεια νύχτα του χρόνου…

Τι σύμπτωση όμως! Λίγες ώρες πριν, ο υπογράφων μαζί με άλλους περίπου 30 δασκάλους (σε μία από τις 12 παράλληλες συνεδριακές συναντήσεις της Σύρου, βλ. ΥΓ1) αναρωτιόμασταν, μεταξύ άλλων, αν «Είναι δυνατόν να βρίσκεται η Σελήνη στον ημερήσιο ουρανό ταυτόχρονα με τον ήλιο«;  Η Σελήνη, λοιπόν, ως δορυφόρος της Γης, αλλά και ως ουράνιο σώμα του ηλιακού μας συστήματος, αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, που μπορεί να αξιοποιηθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με δύο τουλάχιστον τρόπους:

• ως γνωστικό αντικείμενο σε μαθήματα φυσικών επιστημών,
• ως αντικείμενο μελέτης σε ερευνητικές εργασίες, με διαχρονικές πολιτισμικές συνιστώσες.

Για την πρώτη εκδοχή, μια προτεινόμενη προσέγγιση παρουσιάζεται στις παρακάτω διαφάνειες, οι οποίες συνιστούν και την παρουσίαση του άρθρου: «Πού πήγε το φεγγάρι απόψε;» (στο Συνέδριο). Περιέχει ένα ελάχιστο έναυσμα διαθεματικών ιδεών, με ενδιαφέρουσες πηγές αλλά και ερωτήματα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τη δεύτερη εκδοχή…

Αξίζει, όμως, να εστιάσουμε σε μία από τις παραπάνω διαφάνειες, η οποία διασυνδέει, όχι απόλυτα επιτυχημένα, 3 μικρά ανεξάρτητα ποιητικά αποσπάσματα με 3 διαδραστικά «μαθησιακά αντικείμενα» Φυσικής, Γεωγραφίας και Μαθηματικών (από το Ψηφιακό Σχολείο και το Φωτόδεντρο), για τη μελέτη της Σελήνης, με τα οποία μπορείτε να… παίξετε!

Και όντως, τελικά η Σελήνη ανέτειλε από την… ανατολή! Γιατί; Πάντα από εκεί ανατέλλει ή ήταν τυχαίο; ανατέλλει και δύει την ίδια ώρα κάθε ημέρα; και ο Ήλιος πάντα δύει στη… δύση; ισχύουν όλα αυτά και στα δύο ημισφαίρια; ή τι αλλάζει στο νότιο ημισφαίριο;  Ερωτήματα, ίσως ασήμαντα για κάποιους,  που όμως θέλουν αρκετή δουλειά για να βρούμε, όλοι μαζί, τις απαντήσεις τους…

ΓΚ, 23 Ιουνίου 2013

ΥΓ1: Ευχαριστούμε θερμότατα τον Νίκο Τζιμόπουλο και όλη την πολύ μεγάλη ομάδα οργάνωσης του «7ου Συνεδρίου για την Αξιοποίηση των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη«, που με την άοκνη κάθε φορά προσπάθειά τους, οργανώνουν κάθε 2 χρόνια αυτό το κοινωνικό πλέον δίκτυο μοιράσματος συναρπαστικών ιδεών και καινοτόμων πρακτικών…

ΥΓ2: Με ιδιαίτερη χαρά, ξεφυλλίζοντας το έντυπο «eTwinning – Παραδείγματα καλής πρακτικής», συναντήσαμε και το βραβευμένο σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για το 2012, έργο με τίτλο: «Fly me to the moon» (συμμετείχε το 5ο Λύκειο Βέροιας).

ΥΓ3: Από ένα πολύ γρήγορο ψάξιμο, εντοπίσαμε και μία σχετική Ερευνητική Εργασία από το 5ο Λύκειο Αμαρουσίου, με θέμα: Σελήνη, Επιστήμη και Δοξασίες… Φυσικά, ενδέχεται να υπάρχουν και άλλες… Επίσης από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου, αναλύεται, εκτός των άλλων, και μία ταινία για τον ρόλο της Σελήνης και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει στο έργο του Παπαδιαμάντη: «Η Σεληνοφεγγής Νυξ»

ΥΓ4: Και κάτι που δεν σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή, ήταν να αποτυπώσω στο κινητό μου ένα στιγμιότυπο του ουράνιου θόλου, από το συγκεκριμένο σημείο, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, μέσω της εφαρμογής Google Sky Map, το οποίο να περικλείει στα «δεξιά» (ανατολικά) τη Σελήνη, στα «αριστερά» (δυτικά) τον Ήλιο και στον ενδιάμεσο χώρο όλους τους «παρόντες» (ορατούς στο ημισφαίριο) πλανήτες και αστερισμούς…   

ΥΓ5: Σήμερα 23 Ιουνίου, είναι η μεγαλύτερη Πανσέληνος του έτους και η Σελήνη στο περίγειο (σύμφωνα με το AstroVox).

ΥΓ6: Θα ήταν φυσικά απαράδεκτη παράλειψη, αν μέσα από τις σελίδες αυτές, που τόσο πολύ προωθούν κάθε λογής αξιοποιήσιμο υλικό και αξιόπιστες ψηφιακές πηγές, να μην εκφράσουμε την απόλυτη αντίθεσή μας, τουλάχιστον στο «περίφημο μαύρο…» που χύθηκε ξαφνικά στο εξαιρετικό και χρησιμότατο Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ…

[Αναδημοσίευση από τις Ερευνητικές Ψηφιακές Εργασίες]

«Ταξιδεύοντας με τη Γη μας…» την Ημέρα της Γης!

22 Απριλίου: άλλη μια σημαντική παγκόσμια μέρα! Αυτή τη φορά μιλάμε για την «Παγκόσμια Ημέρα της Γης». Η ημέρα αυτή, όπως πολύ εύκολα μπορεί κανείς να εντοπίσει, καθιερώνεται από το 1970, οπότε και εκατομμύρια Αμερικανοί βγήκαν στους δρόμους ζητώντας μέτρα και σεβασμό για το περιβάλλον. Η συγκεκριμένη γιορτή συντονίζεται παγκοσμίως από το Δίκτυο Ημέρας της Γης, Earth Day Network, σε περισσότερες από 190 χώρες.  Σήμερα, όπως αναφέρει το δίκτυο, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε πολλές πόλεις του κόσμου, από την ανατολή στη δύση και από τον βορά στο νότο, αναλαμβάνουν δράση στις κοινότητές τους για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος,  the Face of Climate Change Wall (και στο Instagram)…

Εμείς, θα γιορτάσουμε τη μέρα αυτή με δύο τρόπους! Θα αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη, και έχοντας μόνο ένα παράθυρο στον κόσμο, αυτό της οθόνης του υπολογιστή μας, θα κάνουμε ένα ταξίδι, ψηφίζοντας παράλληλα στο διαγωνισμό «Doodle 4 Google: «Η Ελλάδα μου»«, το ένα από τα 60 «doodles» που ξεχώρισαν, το «Ηλιοβασίλεμα αλλά Ελληνικά» (του μαθητή από την Άρτα)…Το λεκτικό ταξίδι μας (ένα είδος storytelling), ζηλεύοντας πάντα την απίστευτη ιστορία του «Αστρολάβου»,  ξεκινάει ακριβώς λίγο «πάνω» από τον τόπο μας, ας πούμε από το σχολείο μας, στις συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες (λ, φ) που βρισκόμαστε, και έχουμε εστιάσει στο τελευταίο όριο των 20 μέτρων που μας επιτρέπει το Google Earth. Παρατηρούμε για λίγο την περιοχή, προς όλες τις κατευθύνσεις, και συνεχίζουμε την περιήγησή μας προς την Ακρόπολη. Παρακολουθούμε ένα προκαθορισμένο «3D tour«, μπορούμε φυσικά να σταματήσουμε όποτε και όπου θέλουμε για να πλοηγηθούμε ελεύθερα, και μετά συνεχίζουμε εξερευνώντας τα μεγαλύτερα βουνά, τα ποτάμια και τις λίμνες τις Ελλάδας. Αλλάζουμε συνεχώς «οπτικές», από τον γεωμορφολογικό και τον πολιτικό χάρτη, στον χάρτη βλάστησης –  θερμοκρασιών – υδατοπτώσεων. Ένα όμως μικρό διάλειμμα παιχνιδιού χρειάζεται! Τι είναι καμουφλαρισμένο στις τοποθεσίες από τις οποίες συνεχώς περνάμε;  Συνεχίζουμε, χαράζοντας μιαν απόλυτη «οριζόντια» διαδρομή, από τα δυτικά προς τα ανατολικά, από τον Αμβρακικό στον Παγασητικό, επιλέγοντας τα «δικά» μας σημεία για να μελετήσουμε πώς μεταβάλλεται το υψόμετρο στο κέντρο της Ελλάδας…

Συνεχίζουμε πια στη θάλασσα, προς τα βόρεια, παρατηρώντας τη ζωή των ανθρώπων στα νησιά, περνάμε από το Βόσπορο και ψάχνουμε στη Μαύρη Θάλασσα τις εκβολές του Δούναβη… Εδώ θα επιχειρήσουμε να περάσουμε «ανάποδα» με το ποταμόπλοιό μας, από όλες τις πρωτεύουσες που διασχίζει ο Δούναβης και μέσα από ένα τεχνητό κανάλι να βρεθούμε στο Ρήνο, φτάνοντας στο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, το Ρότερνταμ. Στη συνέχεια, θα διασχίσουμε τα παγωμένα νερά της Βόρειας Θάλασσας, περνώντας τα όρια της Ευρώπης,  με προορισμό ακριβώς το σημείο [0 – 90º], ακριβώς δηλαδή πάνω στον Βόρειο Πόλο… Θα μπορούσαμε, φυσικά, να συνεχίσουμε προς το νότο, ακολουθώντας ακριβώς τον μεσημβρινό των 180º, αλλά όχι!

Αν αρχίσουμε σιγά σιγά να ανεβαίνουμε, πραγματοποιούμε κάποιες μετρήσεις συστατικών της ατμόσφαιρας, και στη συνέχεια, προσπαθώντας να κάνουμε το πρώτο μας βήμα στη Σελήνη για να νιώσουμε πιο ανάλαφροι, συνειδητοποιούμε ότι το ταξίδι μας είναι διπλό! Δεν είμαστε μόνο εμείς που ταξιδεύουμε, αλλά και η ίδια η Γη μας! Καταρχήν, μπορούμε με πολλή προσοχή να παρατηρήσουμε την κίνησή της γύρω από τον νοητό άξονά της, τη μέρα-νύχτα, πώς δηλαδή πέφτει το φώς του ήλιου πάνω στην επιφάνειά της, να μελετήσουμε τις φάσεις της Σελήνης και λίγο πιο αργά πλέον να απομακρυνόμαστε και να παρατηρούμε την περιφορά της (δική της και δική μας!) γύρω από τον Ήλιο! Και με την «κάμερά» μας προς τη Γη, επιταχύνουμε το χρόνο και παρατηρούμε πώς αλλάζουν οι εποχές, στο βόρειο ημισφαίριο… Άλλη μια στάση για το… παιχνίδι των εποχών! Όμως, αρχίζει πλέον να απλώνεται, προς κάθε κατεύθυνση, το ηλιακό μας σύστημα με όλους τους πλανήτες του… Και το ταξίδι μας μπορεί να συνεχιστεί ακόμη πιο μακριά…

Και όμως όλα τα παραπάνω, το καταλάβατε ήδη, είναι πλέον εφικτά, στις ιστοσελίδες του Ψηφιακού Σχολείου, και είχαμε την ευκαιρία, ένα ελάχιστο δείγμα, να τα παρακολουθήσουμε στην αποψινή ημερίδα, με θέμα «Τεχνολογικός Γραμματισμός και Εκπαίδευση», μέσα από τις διαφάνειες που παραθέτουμε «Ταξιδεύοντας με τη Γη μας»… διδακτικές προτάσεις αξιοποίησης του Ψηφιακού Σχολείου στα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών…

Καλή πλοήγηση!

ΕΣ, ΓΚ, 22 Απριλίου 2013

ΥΓ: Εκ των υστέρων ανακαλύψαμε και άλλες σχετικές πηγές. Η ημέρα αυτή αξιοποιείται, σε όλο τον κόσμο, πολλαπλώς στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ένα μικρό δείγμα με πολλές ιδέες στο άρθρο της Edutopia:  Earth Day 2013: Lesson Plans, Reading Lists and Classroom Ideas.

21 Μαρτίου 2013: η εαρινή ισημερία της… παγκόσμιας ποίησης

Με την ποίηση / κομματιάζεις τα χέρια σου / δανείζεις την καρδιά σου στο τίποτα / κι έχεις τη βεβαιότητα / πως αλλάζεις τη θέση των / άστρων…

(Τάσος Ρούσσος)

 

Αυτή η «θέση των άστρων» σήμερα, έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα… Γιορτάζουμε, εδώ στις «Ψηφιακές Εργασίες», τέσσερις, τουλάχιστον, παγκόσμιες μέρες (αν υπολογίσει κανείς και την παγκόσμια μέρα κατά του ρατσισμού, την παγκόσμια μέρα δασοπονίας,  και την παγκόσμια μέρα ύπνου), με τέσσερις διαφορετικές, στατικές και δυναμικές, ψηφιακές αναπαραστάσεις…

Αυτή η μέρα, η 21 Μαρτίου, είναι η πιο αγαπημένη από τις 365 μέρες του χρόνου… Αρκεί να δείτε αυτό το αρμονικό διάγραμμα με το πόσο διαρκεί κάθε μέρα του χρόνου, η… μέρα και η νύχτα! Μόνο δυο μέρες το χρόνο, η μέρα και η νύχτα έχουν ακριβώς την ίδια διάρκεια, 12 ώρες… Τι αλλάζει όμως, στο βόρειο ημισφαίριο, στις 20 ή 21 Μαρτίου ανάλογα… Η μέχρι τώρα μεγαλύτερη νύχτα από τη μέρα, συνεχίζει να μικραίνει, αλλά πλέον γίνεται και μικρότερη από τη μέρα! Το φως απλώνεται περισσότερο χρόνο γύρω μας… Έχουμε πλέον τον ερχομό της άνοιξης…

Και αν θέλετε να παρακολουθήσετε, ένα από τα εκατοντάδες βίντεο που περιγράφουν το φαινόμενο (το πιο πρόσφατο που δημοσιεύθηκε), μπορείτε να ξαναθυμηθείτε γιατί σήμερα έχουμε εαρινή ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο και φθινοπωρινή στο νότιο…

Παρακολουθήστε, όμως και πώς αλλάζει η σκιά πάνω στον παγκόσμιο χάρτη, ή πώς απλώνεται το φως, μεταβάλλοντας ώρες και μέρες ή απλώς γυρίζοντας γρήγορα το δείκτη του ρολογιού…

Πηγή: Ψηφιακό Σχολείο, Παίζοντας με το γεωγραφικό μήκος… (Α’ Γυμνασίου)

Αυτό όμως το φως, ήταν και η αφορμή για να επιλέξουν «την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μια και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους» για Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης (όπως πολύ γλαφυρά εξιστορείται στο «Πώς άρχισαν όλα» για την επίσημη γιορτή του ποιητικού λόγου που ξεκίνησε από την Ελλάδα)!

Απολαύστε, λοιπόν, την ελάχιστη συμβολή μας σ’ αυτή την υπέροχη παγκόσμια μέρα…

ΓΚ, 21 Μαρτίου 2013

ΥΓ1: Ευχαριστούμε θερμότατα το συνάδελφο φιλόλογο και φίλο Γιάννη Νταουλτζή, που μας διαμοίρασε τις υπέροχες διαφάνειές του και μας ταξίδεψε με την ποιητική αυτή ανθολογία του, στο «ξεκίνημα» αυτού του όμορφου ταξιδιού της άνοιξης…

ΥΓ2: Την αρχική πηγή της πληροφορίας, για να την εντοπίσεις, πρέπει να ψάξεις καλά… Τις περισσότερες φορές, στα blogs βρίσκει κανείς τα ίδια ακριβώς κείμενα (με copy/paste), χωρίς κάποια αναφορά στην αρχική πηγή. Θα πρέπει όμως η αρχική πηγή, για το υλικό σχετικά με την Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, να είναι το «Βήμα» (με τα δύο πολύ ενδιαφέροντα σχετικά δημοσιεύματά του, το περσινό και το φετινό, στο οποίο και υπάρχουν πολλές-πολλές πληροφορίες για σχετικές εκδηλώσεις) …

ΥΓ3: Μετά από αυτό το δημοσίευμα, τριγυρίζει πλέον σοβαρά στη σκέψη μου μια προσπάθεια να προετοιμάζονται και οργανώνονται εκείνη την ημέρα σχετικά σχολικά δρώμενα… Τυχαία έπεσα πάνω στα «Χελιδονίσματα» και την «Περπερούνα»! χαρείτε τα…

Πολυ-Χάρτες Ψηφιακού Σχολείου (από την Ομάδα Γεωγραφίας – Περιβάλλοντος)

Οι χάρτες φαίνεται ότι είναι πλέον αναπόστατο τμήμα της κοινωνικής μας ζωής, αλλά και της διδακτικής πράξης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μια από τις παγκόσμιες δυνάμεις στην τεχνολογία, η Google, έχει αναπτύξει απίστευτα προϊόντα και υπηρεσίες (για πριν από λίγα χρόνια), όπως το Google Earth, τα Google Maps, τις Street View  Collections, τις Galleries, τα Showcases κλπ, για να απαριθμήσω τα σημαντικότερα… Ενδεικτικά αναφέρουμε και έρευνα (Pew Internet and American Life Project) σύμφωνα με την οποία το 75% των κατόχων smartphones χρησιμοποιεί αντίστοιχες εφαρμογές.

Στο πλαίσιο του Ψηφιακού Σχολείου, η Ομάδα Γεωγραφίας – Περιβάλλοντος, δημιούργησε μια πλήρη σειρά από ελληνικούς χάρτες, οι οποίοι, όντας διάσπαρτοι μέσα στα εμπλουτισμένα βιβλία, δεν έχουν εύκολη πρόσβαση (μέχρι να αναρτηθούν και ως γενικό υλικό στο Ψηφιακό Σχολείο). Ακόμη και όταν τους αναρτήσουμε στο Φωτόδεντρο, δεν θα μπορεί κάποιος να τους καλεί με «ένα κλικ» (!) όπως στο παραπάνω pdf… Αξιοποιήστε λοιπόν και διαδώστε το απλό, αλλά χρήσιμο αυτό αρχείο, με τα 38 συγκεντρωμένα links στους πολλαπλούς χάρτες για κάθε είδους διαθεματική εφαρμογή…

ΓΚ, 3/12/2012

Η Γη: μια σφαίρα στο διάστημα

Βασικός σκοπός της διδακτικής αυτής πρότασης είναι να εξερευνήσουν οι μαθητές το σχήμα της Γης προσεγγίζοντας δημιουργικά και ερμηνεύοντας πραγματικά δεδομένα και καταστάσεις με τη μέθοδο της ιστοεξερεύνησης (webquest). Για το σκοπό αυτό εμπλέκονται σε μια αυθεντική αποστολή, την οποία εκτελούν εργαζόμενοι σε ομάδες με τη μέθοδο της κατευθυνόμενης διερεύνησης. Αξιοποιούν ανοιχτά εκπαιδευτικά λογισμικά και ποικίλα εργαλεία των ΤΠΕ και συμμετέχουν σε διαθεματικές  και διεπιστημονικές δραστηριότητες.

Διδακτική πρόταση (για τη Στ΄ Δημ.)…

• GH_WEBQUEST_ENTYPO (Καλή Πρακτική στο Μ.Π.Ε.)

Φύλλα εργασίας…

• GH_WEBQUEST_FE

Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Οι μαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNESCO). Σχεδιάζουν διαδρομές στον παγκόσμιο χάρτη για να τα επισκεφτούν. Συλλέγουν και επεξεργάζονται πληροφοριακό και φωτογραφικό υλικό. Καταγράφουν για κάθε μνημείο τα πιο σημαντικά στοιχεία του (τη χρονική περίοδο, την ιστορική εποχή στην οποία αναφέρεται, τον πολιτισμό με τον οποίο συνδέεται). Ψηφίζουν τα μνημεία που τους εντυπωσίασαν και τα συγκρίνουν με τη λίστα των 7 μνημείων – νέων θαυμάτων του κόσμου.

Εργαζόμενοι ως ερευνητές, ανακαλύπτουν μέσα από διαδικασίες έρευνας, παρατήρησης, καταγραφής, ταξινόμησης και αξιολόγησης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, χώρους πολιτισμικής αναφοράς.

Διδακτική πρόταση (για τη Δ΄ Δημ.)…

• MNHMEIA (μαζί με τα φύλλα εργασίας)

• MNHMEIA_ENTYPO (Καλή Πρακτική στο Μ.Π.Ε.)

Φύλλα Εργασίας…

• MNHMEIA_FE

40.000 χιλιόμετρα όλο ανατολικά!

Με αφορμή ένα ρεαλιστικό σενάριο ομάδες μαθητών επιχειρούν ένα ταξίδι με αερόστατο γύρω από τη Γη, ακολουθώντας τα ίχνη των δυο σύγχρονων εξερευνητών με δεδομένα που έχουν καταγράψει στο ημερολόγιο του ταξιδιού τους (οι πιλότοι B. Piccard και B. Jones πραγματοποιούν το γύρο του κόσμου με αερόστατο χωρίς ενδιάμεση στάση από τις 3 έως τις 20 Μαρτίου 1999). Συσχετίζουν τις πληροφορίες, τις αντιστοιχούν με τα γεωγραφικά δεδομένα, εντοπίζουν και σχεδιάζουν την ακριβή πορεία του αερόστατου πάνω από τις ηπείρους, τις πόλεις και τους ωκεανούς.

Στη συνέχεια επιλέγοντας δύο επίγεια οχήματα (πλοίο και αμφίβιο τζιπ) καλούνται να σχεδιάσουν ένα δικό τους ταξίδι γύρω από τον πλανήτη Γη, κοντά και πάνω στον Ισημερινό κάνοντας υποθέσεις σχετικά με το συνδυασμό των παραμέτρων: χρόνος ταξιδιού, ταχύτητα, κατεύθυνση πορείας και πιθανά εμπόδια στην πραγματοποίηση του ταξιδιού, τις οποίες ελέγχουν στη συνέχεια καταγράφοντας βήμα-βήμα την πορεία του ταξιδιού τους.

Οι προτεινόμενες διαθεματικές δραστηριότητες σχετίζονται με τρία ταξίδια, ένα που έχει πραγματοποιηθεί (με αερόστατο), ένα που μπορεί να πραγματοποιηθεί (με πλοίο) και ένα που μάλλον δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί (με αμφίβιο τζιπ)!

Διδακτική πρόταση (για τη Στ΄ Δημ. ή την Α΄ Γυμν)…

• 40000_ANATOLIKA (μαζί με τα φύλλα εργασίας)

• 40000_ANATOLIKA_ENTYPO (Καλή Πρακτική στο Μ.Π.Ε.)

Φύλλα Εργασίας…

• 40000_ANATOLIKA_FE