1 φορά στα 70 χρόνια: από τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων στο «ζευγάρωμα» Ηλιοστάσιου-Πανσέληνου και Χωρο-Χρονικού Γραμματισμού…

«Ο μηχανισμός ο οποίος ανασύρθηκε από το βάθος της θάλασσας στα Αντικύθηρα, εδώ και περισσότερο από εκατό χρόνια, κίνησε αμέσως το ενδιαφέρον κάθε είδους ερευνητών της αρχαιότητας. Ήταν ένας αστρολάβος; Ήταν ένα πλανητάριο, ένα αστρονομικό ρολόι; Ή κάτι άλλο; Η επιστημονική έρευνα προχωρούσε πολλές φορές στα σκοτεινά, αφήνοντας περιθώριο στη φαντασία, που δεν ήθελε και πολύ να ξεπεράσει τα όρια της λογικής. Ότι πρόκειται για έναν μηχανισμό είναι σίγουρο, και μάλιστα για τον πιο σύνθετο μηχανισμό της αρχαιότητας (2ος-1ος αιώνας π.Χ.), που δεν έχει παρόμοιό του στα 1.300 χρόνια που ακολουθούν» (Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων)…

Πόσο απίστευτα εναρμονισμένοι με τον «χωρικό και χρονικό γραμματισμό« θα έπρεπε να ήταν οι δημιουργοί αυτού του «Μηχανισμού των Αντικυθήρων» [ΕΡΩΤΗΜΑ 1!] που μάλλον, θα ήταν σε θέση να προβλέψουν [όπως άλλωστε οι σύγχρονοι αστρονόμοι με τα εντυπωσιακά μέσα τους], ότι σήμερα, 21 Ιουνίου, θα είχαμε ταυτόχρονα και Θερινό Ηλιοστάσιο και Πανσέληνο (στη 1.34 ξημερώματα, με διαφορά περίπου 30 λεπτών); Επισημάναμε, φυσικά πολλές φορές, ότι στο αστικό μας περιβάλλον, έχουμε πλέον προ πολλού σταματήσει να βιώνουμε, και ίσα-ίσα θυμόμαστε, τις 4 σημαντικές αυτές ημέρες στην αλλαγή των εποχών, που πολύ συχνά συνιστούν και σημαντικές Παγκόσμιες Μέρες

Το γεγονός αυτό, μας δίνει μια καλή αφορμή για να παραθέσουμε καθιερωμένους γραμματισμούς, τον Γλωσσικό Γραμματισμό, τον Μαθηματικο-Λογικό Γραμματισμό, τον Ψηφιακό Γραμματισμό και τον Χωρικό Γραμματισμό. Φυσικά το δίπολο του «χωρο-χρόνου», με τις 3 διαστάσεις του χώρου και τη 1 διάσταση του χρόνου, δεσπόζει και στις θετικές, και στις κοινωνικές επιστήμες, αλλά και σε εναλλακτικές προσεγγίσεις (π.χ. World View – Kearney)! Όμως…

 

280

Ας δούμε, για παράδειγμα, τι θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε για την παραπάνω εικόνα…

Ποια περιοχή της Ελλάδας απεικονίζει ο Χάρτης; Ποια βουνά, πεδιάδες, κόλπους, ποτάμια, λίμνες, νησιά, πόλεις…

Είναι βέβαιο ότι θα πάρουμε πολλές και διαφορετικές απαντήσεις, ανάλογα με τον «χωρο-χρονικό» γραμματισμό του κάθε ερωτώμενου. Μήπως τελικά σήμερα, έχουμε «υποτιμήσει» αυτόν τον σπουδαίο γραμματισμό μέσα από όλα τα τεχνολογικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας; [ΕΡΩΤΗΜΑ 2!], και ο οποίος τελικά κατέχει μια σπουδαία θέση ανάμεσα στους σημαντικότερους;

Μια ελάχιστη συμβολή, κυρίως στο δεύτερο ερώτημα, έρχονται να δώσουν οι παρακάτω 65 διαφάνειες με τα 280+ links στα 4 βιωματικά εργαστήρια,  που πραγματοποιήθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2016 (μετά από προσκλήσεις των φίλων και συναδέλφων Σχολικών Συμβούλων: Α. Ασβεστά, Α. Ζουγανέλη, Μ. Δίτσιου, και Κ. Στεφανίδη, τους οποίους και ευχαριστώ θερμότατα)

Εξαιρετικά, λοιπόν αφιερωμένο, στο «ζευγάρωμα» Ηλιοστάσιου και Πανσέληνου, το οποίο δεν μεριμνήσαμε να το χαιρόμαστε σε κάποια βουνοκορφή ή ακρογιαλιά, αλλά από το μπαλκόνι του σπιτιού της πόλης μας…

 ΓΚ, 21 Ιουνίου 2016

Save

Save

Save

Save

Save

Η ισημερία της… κλιματικής αλλαγής;

Απολύτως συνεπής στο ταξίδι της, η Γη μας ξαναπερνάει και πάλι από το σημείο της «ΦΙ», διαμηνύοντάς μας την επίσημη αρχή του Φθινοπώρου, όπως το περιγράφει και ο Διονύσης Σιμόπουλος (Διευθυντής του Πλανητάριου)…

Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος συνεχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, και στις 23 Σεπτεμβρίου φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, οπότε, όπως και στο εαρινό ισημερινό σημείο, έχουμε ίση μέρα και νύχτα:  ισημερία.  Αλλά η κάθοδος του Ήλιου συνεχίζεται, μέχρις ότου, στις 22 Δεκεμβρίου, φτάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του που ονομάζεται χειμερινό τροπικό σημείο, ή απλά χειμερινή τροπή ή χειμερινό ηλιοστάσιο.

Και πολύ γλαφυρά, συνεχίζει με τις γιορτές που σχετίζονται με την αλλαγή των εποχών, χιλιάδες χρόνια πριν, τις οποίες εμείς, στο αστικό μας περιβάλλον, έχουμε πλέον προ πολλού ξεχάσει, και ίσα-ίσα θυμόμαστε τις 4 σημαντικές αυτές ημέρες στην αλλαγή των εποχών, που πολύ συχνά συνιστούν και σημαντικές Παγκόσμιες Μέρες

Autumn

Όμως η Google με τα «κινούμενα» Doodles που σκαρώνει, γιορτάζει με το δικό της τρόπο αυτές της μέρες…

Την ημέρα αυτή όμως σε πολυάριθμα σημεία του πλανήτη μας, ατομικά ή ομαδικά, από τα εργαστήρια ή από τους δρόμους, λίγοι ή εκατομμύρια άνθρωποι, μιλάνε ή διαδηλώνουν για την Παγκόσμια Καταστροφή της Φύσης και τον εφιάλτη της Κλιματικής Αλλαγής!

Πριν 2 μέρες, στις 21 Σεπτεμβρίου, σε μια από τις σπουδαιότερες κινητοποιήσεις και ψηφοφορίες που έγιναν ποτέ για το Κλίμα της Γης, πολίτες και κινήματα από όλον τον κόσμο συναντήθηκαν στους δρόμους του πλανήτη, και στη συνέχεια να παρουσιάσουν σε ένα 15λεπτο που τους έχει παραχωρηθεί , υπό την σκέπη του Avaaz, στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα (23 Σεπτεμβρίου 2014, Νέα Υόρκη), τη «φωνή τους»…

Από ολόκληρα νησιά πλαστικών σκουπιδιών που στροβιλίζονται στις θάλασσες του Ειρηνικού ωκεανού μέχρι τα «διαστημικά σκουπίδια» που αποτελούνται από ολόκληρα τμήματα ή συντρίμμια δορυφόρων, πυραύλων και σκαφών που αυξάνονται συνεχώς περικυκλώνοντας τη Γη και την εξόρυξη του θαλάσσιου βυθού για την ανεύρεση πολύτιμων μετάλων, την εξαφάνιση ολόκληρων βουνοκορφών για την αφαίρεση του άνθρακα , την καταστροφή των ποταμών και την εξαφάνιση των βιότοπων της άγριας ζωής, η παγκόσμια καταστροφή των οικοσυστημάτων τείνει να εξαφανίσει την ίδια τη ζωή.

Albatross-Carrying

Η Guardian μοιράζεται μαζί μας τις εικόνες αυτές ως Ten worst ‘ecocides’, κάνοντας και μια αναφορά σε μια πρωτοβουλία για να αναγνωριστεί η Οικοκτονία, δηλαδή η μαζική καταστροφή των οικοσυστημάτων ( End Ecocide on Earth), ως Έγκλημα κατά της Ειρήνης και της Ανθρωπότητας.

Space-Junk

Εκατομμύρια κομμάτια τροχιακών συντριμμιών έχουν φτάσει σε ένα κρίσιμο επίπεδο. Μια εικόνα του υπολογιστή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος δείχνει κατά προσέγγιση 12.000 τεμάχια σε τροχιά γύρω από τη Γη (μια… χωματερή που πνίγει τη Γη)!

 Ειρήνη Σπυράτου, 23 Σεπτεμβρίου 2014

Ταξιδεύοντας στα ελληνικά πελάγη…

Οι μαθητές «ταξιδεύουν» στα ελληνικά πελάγη και γνωρίζουν τη νησιωτική Ελλάδα. Συλλέγουν και επεξεργάζονται γεωγραφικό, πολιτισμικό, ιστορικό και φωτογραφικό υλικό για τα νησιωτικά συμπλέγματα και ταξινομούν τα νησιά σε ομάδες. Εντοπίζουν και καταγράφουν τα βασικά γεωμορφολογικά και κοινωνικοπολιτισμικά χαρακτηριστικά τους και περιγράφουν τις βασικές ασχολίες των κατοίκων στις νησιωτικές περιοχές. Συγκρίνουν τα στατιστικά στοιχεία (πληθυσμός, ασχολίες των ανθρώπων, επαγγέλματα) στο πέρασμα του χρόνου. Δημιουργούν ταξιδιωτικούς οδηγούς με τα αξιοθέατα που αξιολογούν οι ίδιοι ως σημαντικότερα.

Διδακτική πρόταση (για την Ε΄ Δημ.)…

Φύλλα Εργασίας…

Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Οι μαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNESCO). Σχεδιάζουν διαδρομές στον παγκόσμιο χάρτη για να τα επισκεφτούν. Συλλέγουν και επεξεργάζονται πληροφοριακό και φωτογραφικό υλικό. Καταγράφουν για κάθε μνημείο τα πιο σημαντικά στοιχεία του (τη χρονική περίοδο, την ιστορική εποχή στην οποία αναφέρεται, τον πολιτισμό με τον οποίο συνδέεται). Ψηφίζουν τα μνημεία που τους εντυπωσίασαν και τα συγκρίνουν με τη λίστα των 7 μνημείων – νέων θαυμάτων του κόσμου.

Εργαζόμενοι ως ερευνητές, ανακαλύπτουν μέσα από διαδικασίες έρευνας, παρατήρησης, καταγραφής, ταξινόμησης και αξιολόγησης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, χώρους πολιτισμικής αναφοράς.

Διδακτική πρόταση (για τη Δ΄ Δημ.)…

  • MNHMEIA (μαζί με τα φύλλα εργασίας)

Φύλλα Εργασίας…